Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Herkes Cehenneme Uğrayacak mı?

Hakkı YILMAZ (Meryem Suresi Tebyini, www.istekuran.com)

Meryem Suresi

68–72. Ayetler:

Bunun için Rabbine ant olsun ki; Biz onları ve şeytanları mutlaka haşredeceğiz. Sonra onları dizleri üzerine çökmüş hâlde cehennemin dış kenarında (mahşer alanında) mutlaka hazır bulunduracağız.

Sonra her gruptan, Rahman’a karşı kafa tutmada daha şiddetli davrananlar hangi kimlerse, onları mutlaka ayıracağız.

Sonra elbette ki Biz, oraya atılmaya kimlerin daha lâyık olduğunu daha iyi biliriz.

Ve Rabbinin üzerine almış olduğu kesinleşmiş bir hüküm olarak, içinizden ORAYA (cehennemin dış kenarına; mahşer alanına) uğramayacak hiç kimse yoktur.

Sonra Biz, takva sahibi olmuşları kurtarırız. Zalimleri de ORADA (cehennemin dış kenarında; mahşer alanında) dizleri üzerine çökmüş hâlde bırakırız.

Bu ayet gurubunda insanların haşr esnasında ne ile karşılaşacakları bildirilmektedir. Allah’ın bu bildirime ant ile başlaması, yapılan açıklamaların ne kadar ciddî olduğunu göstermektedir. Buna göre, peygamberler de dâhil olmak üzere tüm insanlar, şeytanlarıyla (kendi iblisleriyle) birlikte, cehennemin dış kenarında bulunan mahşer alanında toplanılacaktır. Buradaki toplanmada, peygamberler de dâhil herkesin hazır bulunacağı, 71. ayetteki “Oraya uğramayacak hiç kimse yoktur.” ifadesinden anlaşılmaktadır. Cehennemin dış kenarındaki bu toplanma, hesap vermek için olacak, takva sahipleri bir an evvel oradan kurtarılıp cennete yollanırlarken, müşrikler diz üstü perişan bir hâlde, daha oradan itibaren (cehenneme bile girmeden) azap çekmeye başlayacaklardır.

Haşre dair Kur’an’da pek çok ayet vardır:

Saffat; 22, 23: Toplayın o zulmedenleri, eşlerini ve Allah’ın astlarından tapmış oldukları şeyleri. (Toplayın da) İletin onları cahimin (cehennemin) yoluna doğru.

Casiye; 28: Ve her ümmeti, diz çökmüş görürsün. Her ümmet, kendi kitabına çağırılır: “Bugün, yapmış olduğunuz amellerin karşılığı size verilecektir.”

Zümer; 31:  Sonra siz kesinlikle kıyamet gününde Rabbinizin huzurunda tartışacaksınız.

Haşr, Allah’ın kesin olarak aldığı, asla değişmez bir karardır. Ama bu ürpertici tablo müminleri asla korkutmamalıdır. Çünkü Yüce Allah müminlerin mahşer alanında güvende olacaklarını bildirmektedir:

Enbiya; 101, 102: Şüphesiz tarafımızdan kendilerine güzellik hazırlanan kimseler; işte onlar ondan (cehennemden) uzaklaştırılmışlardır.    

                               Onlar, onun (cehennemin) uğultusunu duymazlar. Onlar, nefislerinin istediği şeyler içinde sürekli kalıcıdırlar.

Neml; 89: Kim iyilik ve güzellik getirirse, onun için ondan (getirdiğinden) daha hayırlısı vardır. Ve onlar o gün korkudan güvende olanlardır.

Rabbimizin ifadeleri gayet açık olmasına rağmen, İslâm düşmanları bu konuya da el atmışlar ve ne yazık ki bu ayet grubunu malzeme yaparak insanların, özellikle de Müslüman ve müminlerin zihinlerinde çok yanlış bir inanç oluşturmaya muvaffak olmuşlardır. Bu anlayışa göre; bütün insanlar dünyada işlemiş oldukları günahları sebebiyle önce cehenneme atılacaklar ve orada belli bir süre azap çektikten sonra günahlarından arınmış olarak cennete gireceklerdir. Ama dirayetsiz tefsirciler ve mealciler ile kendinden öncekilerden kopya çekmeye alışmış olan (haybeci) ulema tarafından aslı astarı olmayan rivayetlere dayandırılarak topluma yerleştirilmiş olan bu inanç, Kur’an’a tamamen ters ve maalesef Yahudi zihniyetine uygun bir inançtır.

Havl

“Havl” sözcüğünün esas anlamı; “bir şeyin değişmesi, değişime uğrayıp başkasından ayırt edilmesi” demektir. “Hâl (durum, vaziyet)” sözcüğü de “havl” sözcüğünün farklı bir ifadesidir ki bu sözcük; insan ve başka bir şeyin iç ve dış dünyası, bedeni, kazancı gibi değişken işlerin ve şeylerin durumunu ifade eder (“hâl” sözcüğü aynen bu anlamıyla Türkçeleşmiştir). Ama bu sözcük genellikle “sene” anlamında kullanılır. Bunun sebebi, Dünya üzerindeki sabit bir noktadan bakıldığında Güneş’in ufuktaki aynı noktadan iki defa doğması veya batması arasında geçen zamanın bir sene olmasındandır. Başka bir ifade ile söylenecek olursa, Dünya üzerindeki sabit bir noktaya göre her gün değişik noktadan doğan ve batan Güneş, bu değişik noktaları kapsayan turunu bir senede tamamlayıp, değişimin başladığı noktaya bir sene sonra döndüğü için, değişimlerin bittiği süre olan bir yıla “havl” denir. Meselâ Araplar “Halet id dar (ev / yurt değişti)” şeklindeki deyimle; “evin üzerinden bir sene geçtiğini” ifade etmek isterler. Klâsik Arap dilinde bunların birçok örneği mevcuttur.

Bakara; 233: Ve anneler, çocuklarını, emzirmenin tamamlanmasını isteyenler için tam iki yıl emzirirler. Çocuk kendisine ait olan babaya da emzirenlerin yiyecekleri ve giyecekleri maruf ile (geleneklere uygun olarak) bir borçtur. Her nefis (her kişi) ancak gücüne göre mükellef olur. -Çocuğu sebebiyle bir anne de, çocuğu sebebiyle bir baba da zarara sokulmasın.- Vârise düşen de bunun aynıdır. Eğer ana ve baba birbirleriyle istişare edip, her ikişinin de rızasıyla çocuğu memeden ayırmak isterlerse kendilerine bir günah yoktur. Eğer çocuklarınızı başkalarına emzirtmek isterseniz vereceğinizi maruf ile (geleneklere, günün şartlarına uygun olarak) verdikten sonra bunda da size bir günah yoktur. Ve Allah’a takvalı davranın ve bilin ki, Allah yaptığınız şeyleri görendir.

Bakara; 240: Ve sizden eşler bırakarak vefat edecek olanlar, eşleri için senesine kadar evlerinden çıkarılmaksızın kendilerine yetecek bir malı vasiyet ederler. …

Bizim kaynak olarak seçtiğimiz sözlüklerde, sözcük hakkında şu açıklamalar yer almaktadır: Bir şeyin havli, üzerine dönebilecek, çevrilebilecek tarafıdır. Yani bir şeyin değiştiğini gösteren, belli eden tarafı (dış yüzü, dış kenarı) o şeyin havlidir. “Hile” sözcüğü de “havl” sözcüğünden gelir. (Tac ül Arus; c:14 s:179–186, Lisan ül Arab; c:2 s:664–673, Müfredat; s:137, 138)

“Havl” sözcüğü Kur’an’da 17 kez geçmektedir. Bunlardan ikişi (Bakara; 233, 240) “sene” anlamında 15 tanesi de (Meryem; 68,   Zümer; 75,   Âl-i Imran; 159,   Tövbe; 101, 107,   Ahkaf; 27,   Bakara; 17,   İsra; 1,   Şuara; 25, 34,   Mümin; 7,   En’âm; 92,   Ankebut; 67,   Neml; 8,   Şura; 7) “bir şeyin dış kenarlarından birisi”  anlamında kullanılmıştır. “Havl” sözcüğü Türkçemize “havlu (Avlu; yapının yanı başında duvarla çevrili yer)” olarak geçmiştir.

Bu sözcük ile ilgili olarak yine çok önemli bir nokta, İsra suresinin 1. ayetinde işlenecektir.

Görüldüğü gibi, “havl” sözcüğünün anlamına göre ayette “havl-i cehennem” olarak belirtilen mahşer yeri; “cehennemin dış kenarı, yanı başı” demektir. Burası ise gidilecek bir yer olup, cehennem gibi girilecek bir yer değildir. Ayetlerin açık ifadesinden anlaşıldığına göre mahşer günü toplanma, sorgu sual, ayrışma, yani cennete ve cehenneme sevk, buradan (havl-i cehennemden / cehennemin dış kenarından, yanı başından) yapılacaktır. Herkesin diz üstünde bulundurulacağı bu yerde (cehennemin dış kenarında) sadece zalimlerin bırakılacağı, müttekilerin ise oradan kurtarılacağı hususuna dikkat edilirse, konunun hiç de hurafelerde anlatıldığı gibi topluca cehenneme giriş şeklinde cereyan etmeyeceği hemen anlaşılmaktadır.

-    Meryem suresinin 71. ayeti, siyak ve sibakından koparılmıştır.
-    Ayette geçen “varidüha” ifadesindeki “ha” zamiri “cehennem”e irca edilmiş, yani “cehennem” sözcüğüne işareten gönderme yapılmıştır.
-    Her hurafede olduğu gibi birçok aslı astarı olmayan rivayet uydurulmak suretiyle, yukarıda söylediğimiz gayretler desteklenmiştir.

Herkes tarafından gayet iyi bilinir ki; bir cümle, içinde bulunduğu pasajdan, paragraftan ayrı olarak değerlendirilirse pasajdaki anlam bütünlüğü bozulur ve böyle bir durumda yanlış anlaşılmalar kaçınılmaz olur. Bu kural, bütün metinler için geçerliyken ve ayetlerden yanlış manalar çıkartılmaması için özellikle Kur’an’da titizlikle uygulanması gerekirken ihmal ediliyorsa, bize göre bu, Müslümanların büyük bir zaafı veya birilerinin art niyetinden başka bir şey değildir.

Diğer taraftan, herkesin cehenneme sokulması şeklinde yapılan çarpıtmalar, 71. ayet gereği, peygamberlerin (özellikle peygamberimizin) de cehenneme gireceği sonucunu ortaya çıkarınca, bu uydurmacılar ne yapacaklarını iyice şaşırmışlar, hatalarından dönmek için nasıl bir çıkış yolu bulacaklarını bilememişler ve içinde bulundukları şaşkınlıkla bin bir türlü saçma sapan, mide bulandıran fikirler üretmişlerdir. Bazısı müminlerin cehenneme girmesinde hikmet arayan, bazısı ateşsiz cehennem ve yakmayan ateş icat eden, bazısı cehennemin içine tünel koyan, bazısı da cehennemin üstüne köprü kuran bu kişiler, tabiî ki meseleye bir çözüm üretememişler ve işin sonunda kelimenin tam anlamıyla havlu atmışlardır.

Bu konudaki rivayetler ise, meselâ İbn-i Abbas’tan birbirini tutmaz tam on yedi tane, peygamberimizin eşi Hafsa’dan yine birbirini tutmaz dört tane ve daha niceleri, değişik kitaplarda (İbn-i Kesir’de hepsi mevcut) yer almıştır.